Begroting 2026: "Het is een begroting van soevereiniteit", zegt minister van Openbare Rekeningen Amélie de Montchalin.

Deze tekst is een transcriptie van een deel van het interview hierboven. Klik op de video om het volledige interview te bekijken.

Jean-Baptiste Marteau: Hallo, Amélie de Montchalin. Als we lezen over € 43,8 miljard aan besparingen, is dat dan wel echt een bezuinigingsbegroting gezien de budgettaire en economische context? Het woord heeft betekenis.

Amélie de Montchalin: Ik geloof dat het een begroting van soevereiniteit is en een begroting van vrijheid voor ons, de Fransen, die ons in een situatie bevinden waarin het risico bestaat dat we niet meer zelf kunnen kiezen hoe we de controle over ons lot en over onze overheidsfinanciën terugkrijgen.

Het gaat niet om bezuinigingen.

Ik denk dat de premier het risico gisteren heel goed heeft aangetoond. Het risico is dat we verpletterd worden door onze schulden. Het risico is dat we niet langer de manoeuvreerruimte hebben om onze prioriteiten te financieren. Tot de prioriteiten van de Fransen behoren veiligheid, onze legers en onze gendarmeries. Er zijn ook prioriteiten met betrekking tot de ecologische transitie. We zien overal cyclonen en overstromingen. Hoe beschermen we onszelf? En dan is er ook nog de toekomst van onze kinderen. Hoe leiden we onze leraren beter op? En natuurlijk is er ook de financiering van het sociale model. De Fransen willen er zeker van zijn dat ze vandaag en morgen goede zorg kunnen ontvangen. Maar wat we zien, is dat het model dat we vandaag hebben niet houdbaar is; het brengt ons in gevaar, en daarom is het in de eerste plaats een begroting van soevereiniteit. Hoe kunnen we zelf kiezen? Hoe vermijden we het risico dat we, omdat we dingen niet durven te zeggen, omdat we dingen niet op een authentieke en oprechte manier tegen de Fransen durven te zeggen, dit tekort laten glippen, deze schuld laten glippen en dat op een dag anderen de beslissing voor onszelf zullen nemen.

Concreet: 3.000 banen bij de overheid verdwijnen in 2026, waarbij één op de drie ambtenaren vanaf 2027 niet vervangen wordt. Welke beroepen worden specifiek getroffen? Gaat het om leraren en zorgmedewerkers?

Dus, er zijn verschillende dingen. Dit is geen willekeurige beslissing. Het is het resultaat van acht jaar modernisering van de publieke dienstverlening. Ik geef u een voorbeeld: de belastingdiensten, waarvoor ik minister ben. Wanneer we bronbelasting heffen, stelt dat ons uiteraard in staat om te reorganiseren. Kijk, vorige week heb ik ambtenaren over heel Frankrijk verplaatst, zodat ze dichter bij de Fransen zouden staan.

We kunnen dus posities schrappen als we bepaalde besturen hervormen.

Precies, en we gaan het in alle regeringen doen. Natuurlijk zijn alle regeringen aan het reorganiseren, moderniseren en dichter bij de Fransen komen. Je hebt reorganisaties in alle ministeries. En dan heb je ministeries die rekruteren. Meer soldaten, meer politieagenten, meer gevangenisbewakers, maar ook meer leraren, want je weet dat we ze eerder gaan opleiden. Dit is een ingrijpende hervorming, zodat de kinderen in ons land toegang hebben tot beter opgeleide leraren.

U bevestigt ons dat er in 2026 geen salarisverhoging komt, ook niet voor deze leraren, voor deze verzorgers, voor deze politieagenten?

Dit noemen we een jaar van stabiliteit . We hebben dus geen nieuwe salarisverhogingen. We hebben in 2024 zeer sterke verhogingen gehad. Aan de andere kant zullen de salarissen nog steeds licht stijgen op basis van anciënniteit, omdat het belangrijk is dat de loyaliteit van onze ambtenarij behouden blijft. Ik was minister van Ambtenarenzaken. Wat ik vandaag tegen alle Fransen en alle ambtenaren wil zeggen, is dat de publieke diensten beter functioneren, dat ze goed gefinancierd zijn en dat ambtenaren over moderne middelen beschikken om de Fransen te ondersteunen. Dat is wat we van plan zijn.

We hebben het ook over belastingvoordelen, zowel sociale als niet-sociale, die zullen worden afgeschaft. Kunnen we vanochtend een paar belastingvoordelen noemen die daadwerkelijk zullen worden afgeschaft? Zullen thuiszorgmedewerkers er bijvoorbeeld last van hebben of niet?

Bij Het probleem met belastingmazen is dat ze soms lang geleden zijn ingevoerd om een sector, een activiteit en bedrijven te ondersteunen. De vraag die we ons constant moeten stellen, is dat er vandaag de dag 474 van zijn in ons land, goed voor meer dan 85 miljard euro. Is het nog steeds nuttig? Is het nog steeds gepast?

Heb je deze beoordeling al gedaan?

Parlementariërs, de Rekenkamer en wijzelf zullen nauwgezet samenwerken om ervoor te zorgen dat de juiste maatregelen worden genomen. Ik heb bijvoorbeeld altijd gezegd dat kinderopvang, ondersteuning voor ouderen en zorgbehoevenden, en ondersteuning voor mensen met een beperking wél werken en daarom niet hervormd hoeven te worden, als het gaat om persoonlijke dienstverlening. We zullen op dit punt niet veranderen. Het is echter wel nuttig dat we nauw met parlementariërs kunnen samenwerken. Dit is overheidsgeld; het moet goed worden besteed.

De verlaging van de pensioenbelasting met 10%, die een vast tarief wordt met een plafond van € 2.000, is een taboe dat begint te verdwijnen. Zullen gepensioneerden, die voorheen relatief immuun waren, ook moeten bijdragen?

We voeren een nationale inspanning. Er is geen categorie die als zondebok kan dienen of juist beschermd kan worden tegen wat de hele natie voor zichzelf moet doen. Ik heb dit debat een paar weken geleden aangezwengeld om te kijken hoe we de inspanningen eerlijk kunnen verdelen. Wat we voorstellen, is dat de rijkste gepensioneerden daadwerkelijk solidariteit tonen met gepensioneerden uit de middenklasse en met een lager inkomen. De belastingverlaging, die 10% bedroeg tot € 4.400, wordt dus een belastingverlaging van € 2.000 per persoon. Voor stellen betekent dat € 4.000 in plaats van € 4.400. Dit is een hervorming van rechtvaardigheid en eenvoud, en het zal gepensioneerden uit de middenklasse en met een lager inkomen ten goede komen.

Wat houdt een belasting op de hoogste inkomens in? Het is een nieuwe belastingschijf voor de zeer welgestelden. Hoe werkt het?

Dit is geen nieuwe belastingschijf. Dat is niet wat we proberen te doen. We proberen er eerst voor te zorgen dat regelingen, soms met holdings, soms complexe regelingen, geen belastingen ontwijken. De regering van Michel Barnier had een maatregel voorgesteld: een bijdrage voor hoge inkomens. De premier wil die handhaven; dit is een besluit van hem.

Het is vernieuwd, net als vorig jaar.

Hij kondigde ook aan dat we doorgaan met het aanpakken van alle overoptimalisatie, met name van de holdings, omdat we ervoor willen zorgen dat de Fransen de bestaande belasting betalen.